मैनूं विदा करो : शिव कुमार बटालवी

Mainu Vida Karo in Hindi : Shiv Kumar Batalvi

मेरे राम जीओ

तुसीं केहड़ी रुत्ते आए
मेरे राम जीउ
जदों बाग़ीं फुल्ल कुमलाए
मेरे राम जीउ ।

किथे सउ जद अंग संग साडे
रुत्त जोबन दी मौली
किथे सउ जद तन मन साडे
गयी कथूरी घोली
किथे सउ जद साह विच चम्बा
चेतर बीजन आए
मेरे राम जीउ
तुसीं केहड़ी रुत्ते आए
मेरे राम जीउ
जदों बाग़ीं फुल्ल कुमलाए
मेरे राम जीउ ।

किथे सउ मेरे प्रभ जी
जद इह कंजक जिन्द निमाणी
नीम-प्याज़ी रूप-सरां दा
पी के आई पाणी
किथे सउ जद धरमी बाबल
साडे काज रचाए
मेरे राम जीउ
तुसीं केहड़ी रुत्ते आए
मेरे राम जीउ
जदों बाग़ीं फुल्ल कुमलाए
मेरे राम जीउ ।

किथे सउ जद नहुं टुक्कदी दे
सउन महीने बीते
किथे सउ जद महकां दे
असां दीप चमुखीए सीखे
किथे सउ उस रुत्ते
ते तुसीं उदों क्युं ना आए
मेरे राम जीउ
तुसीं केहड़ी रुत्ते आए
मेरे राम जीउ
जदों बाग़ीं फुल्ल कुमलाए
मेरे राम जीउ ।

किथे सउ जद जिन्द मजाजण
नां लै लै कुरलाई
उमर-चन्दोआ तान विचारी
ग़म दी बीड़ रखाई
किथे सउ जद वाक लैंद्यां
होंठ ना असां हिलाए
मेरे राम जीउ
तुसीं केहड़ी रुत्ते आए
मेरे राम जीउ
जदों बाग़ीं फुल्ल कुमलाए
मेरे राम जीउ ।

हुन तां प्रभ जी ना तन आपणा
ते ना ही मन आपणा
बेहे फुल्ल दा पाप वडेरा
द्युते अग्गे रक्खणा
हुन तां प्रभ जी बहुं पुन्न होवे
जे जिद खाक हंढाए
मेरे राम जीउ ।
तुसीं केहड़ी रुत्ते आए
मेरे राम जीउ ।
जदों बाग़ीं फुल्ल कुमलाए
मेरे राम जीउ ।

मैनूं विदा करो

मैनूं विदा करो मेरे राम
मैनूं विदा करो
कोसा हंझ शगन पाउ सानूं
बिरहा तली धरो ।
ते मैनूं विदा करो ।

वारो पीड़ मेरी दे सिर तों
नैण-सरां दा पाणी
इस पानी नूं जग्ग विच वंडो
हर इक आशक ताणीं
प्रभ जी जे कोयी बून्द बचे
उहदा आपे घुट्ट भरो
ते मैनूं विदा करो
कोसा हंझ शगन पाउ सानूं
बिरहा तली धरो ।
ते मैनूं विदा करो ।

प्रभ जी एस विदा दे वेले
सच्ची गल्ल अलाईए
दान कराईए जां कर मोती
तां कर बिरहा पाईए
प्रभ जी हुन तां बिरहों-वेहूणी
मिट्टी मुकत करो
ते मैनूं विदा करो
कोसा हंझ शगन पाउ सानूं
बिरहा तली धरो ।
ते मैनूं विदा करो ।

दुद्ध दी रुत्ते अंमड़ी मोई
बाबल बाल वरेसे
जोबन रुत्ते सज्जन मर्या
मोए गीत पलेठे
हुन तां प्रभ जी हाड़ा जे
साडी बांह ना घुट्ट फड़ो
मैनूं विदा करो ।
कोसा हंझ शगन पाउ सानूं
बिरहा तली धरो ।
ते मैनूं विदा करो ।

विधवा रुत्त

माए नी
दस्स मेरीए माए
इस विधवा रुत्त दा
की करीए ?
हाए नी
इस विधवा रुत्त दा
की करीए ?
इस रुत्ते सभ रुक्ख निपत्तरे
महक-वेहूणे
इस रुत्ते साडे मुक्ख दे सूरज
सेकों ऊणे
माए नी पर विधवा जोबन
होर वी लूणे
हाए नी
इह लूना जोबन की करीए ?
माए नी
इस विधवा रुत्त दा की करीए ?

इस रुत्ते
साडी पीड़ ने वाल वधाए
ग़म दा सूती दूधा वेस हंढाए
रक्खे रोज़े गीत ना होठीं लाए
हाए नी
इस रुत्ते किथे डुब्ब मरीए ?
माए नी
इस विधवा रुत्त दा
की करीए ?

माए नी
इह रुत्त किद्हे लड़ लाईए
किस नूं इहदे जूठे अंग छुहाईए
किस धरमी दे वेहड़े बूटा लाईए
हाए नी
इहनूं केहड़े फुल्ल संग वरीए ?
माए नी
इस विधवा रुत्त दा
की करीए

हाए नी
इस विधवा रुत्त दा
की करीए ?

धरमी बाबला

जद पैन कपाही फुल्ल
वे धरमी बाबला ।
सानूं उह रुत्त लै दईं मुल्ल
वे धरमी बाबला ।

इसे रुत्ते मेरा गीत गवाचा
जिद्हे गल बिरहों दी गानी
मुक्ख 'ते किल्ल ग़मां दे
नैणीं उज्जड़े खूह दा पाणी
गीत कि जिसनूं होंठ छुहायआं
जाए कथूरी घुल
वे धरमी बाबला
सानूं गीत उह लै दईं मुल्ल
वे धरमी बाबला ।

इक दिन मैं ते गीत मेरे
इस टूणेहारी रुत्ते
दिलां दी धरती वाही गोडी
बीजे सुपने सुच्चे
लक्ख नैणां दे पानी सिंजे
पर ना लग्गे फुल्ल
वे धरमी बाबला
सानूं इक फुल्ल लै दईं मुल्ल
वे धरमी बाबला ।

केहड़े कंम इह मिलख़ जगीरां
जे धियां कुमलाईआं
केहड़े कंम तेरे मान सरोवर
हंसणियां तिरहाईआं
केहड़े कंम खिलारी तेरी
चोग मोतियां तुल्ल
वे धरमी बाबला
जे रुत्त ना लै दएं मुल्ल
वे धरमी बाबला ।
जद पैन कपाही फुल्ल
वे धरमी बाबला ।

उमरां दे सरवर

उमरां दे सरवर
साहवां दा पाणी
गीता वे चुंझ भरीं
भलके ना रहणे
पीड़ां दे चानण
हावां दे हंस सरीं
गीता वे चुंझ भरीं ।

गीता वे
उमरां दे सरवर छलीए
पल-छिन भर सुक्क जांदे
साहवां दे पाणी
पीले वे अड़्या
अणचाहआं फिट्ट जांदे
भलके ना सानूं दईं उलांभड़ा
भलके ना रोस करीं
गीता वे चुंझ भरीं ।

हावां दे हंस
सुणींदे वे लोभी
दिल मरदा तां गांदे
इह बिरहों रुत्त हंझू चुगदे
चुगदे ते उड्ड जांदे
ऐसे उड्डे मार उडारी
मुड़ ना आउन घरीं
गीता वे चुंझ भरीं ।

गीता वे
चुंझ भरें तां तेरी
सोने चुंझ मड़्हावां
मैं चन्दरी तेरी बरदी थीवां
नाल थीए परछावां
हाड़े ई वे
ना तूं तिरहायआ
मेरे वांग मरीं
गीता वे चुंझ भरीं ।

उमरां दे सरवर
साहवां दा पाणी
गीता वे चुंझ भरीं
भलके ना रहणे
पीड़ां दे चानण
हावां दे हंस सरीं
गीता वे चुंझ भरीं ।

रात चाननी मैं टुरां

रात चाननी मैं टुरां
मेरा नाल टुरे परछावां
जिन्दे मेरीए ।

गलीए गलीए चानन सुत्ते
मैं किस गलीए आवां
जिन्दे मेरीए ।

ठीकर-पहरा देन सुगंधियां
लोरी देन हवावां
जिन्दे मेरीए ।

मैं रिशमां दा वाकफ़ नाहीं
केहड़ी रिशम जगावां
जिन्दे मेरीए ?

जे कोयी रिशम जगावां अड़ीए
डाढा पाप कमावां
जिन्दे मेरीए ।

डरदी ड्रदी टुरां निमाणी
पोले पब्ब टिकावां
जिन्दे मेरीए ।

साडे पोतड़्यां विच बिरहा
रक्ख्या साडियां मावां
जिन्दे मेरीए ।

चानन साडे मुढ्ढों वैरी
कीकन अंग छुहावां
जिन्दे मेरीए ?

रात चाननी मैं टुरां
मेरा नाल टुरे परछावां
जिन्दे मेरीए ।

गलीए गलीए चानन सुत्ते
मैं किस गलीए आवां
जिन्दे मेरीए ।

असां तां जोबन रुत्ते मरना

असां तां जोबन रुत्ते मरना
मुड़ जाना असां भरे भराए
हजर तेरे दी कर परकरमा
असां तां जोबन रुत्ते मरना

जोबन रुत्ते जो वी मरदा
फुल्ल बने जां तारा
जोबन रुत्ते आशिक मरदे
जां कोयी करमां वाला
जां उह मरन
कि जिन्हां लिखाए
हजर धुरों विच करमां
हजर तुहाडा असां मुबारक
नाल बहशतीं खड़ना
असां तां जोबन रुत्ते मरना ।

सज्जन जी
भला किस लई जाणा
साडे जेहा निकरमा
सूतक रुत्त तों
जोबन रुत्त तक
जिन्हां हंढाईआं शरमां
नित्त लज्ज्या दियां जंमण-पीड़ां
अणचाहआं वी जरना
नित्त किसे देह विच
फुल्ल बण के खिड़ना
नित्त तारा बण चड़्हना
असां तां जोबन रुत्ते मरना ।

सज्जन जी
दिसे सभ जग्ग ताईं
गरभ जून विच मरना
जंमणों पहलां औध हंढाईए
फेर हंढाईए शरमां
मर के करीए
इक दूजे दी
मिट्टी दी परकरमा
पर जे मिट्टी वी मर जाए
तां ज्यू के की करना ?
असां तां जोबन रुत्ते मरना
मुड़ जाना असां भरे भराए
हजर तेरे दी कर परकरमा
असां तां जोबन रुत्ते मरना ।

चम्बे दा फुल्ल

अज्ज इक चम्बे दा फुल्ल मोया
अज्ज इक चम्बे दा फुल्ल मोया
गल पौणां दे पा के बाहीं
गोरा चेतर छम छम रोया
अज्ज इक चम्बे दा फुल्ल मोया

चेतर दे बुल्ल्ह नीले नीले
मुक्खड़ा वांग वसारां होया
नैणीं लक्ख मातमी छल्ले
गल्ह विच पै पै जावे टोया
अज्ज इक चम्बे दा फुल्ल मोया

अद्धी रातीं रोवे चेतर
पौणां दा दिल ज़ख़मी होया
डूंघे वैन बड़े दरदीले
सुन के सारा आलम रोया
अज्ज इक चम्बे दा फुल्ल मोया

लक्ख चेतर नूं देवां मत्तीं
राम वी मोया रावन मोया
तां की होया जे इक तेरा
सम्यां टाहणां तों फुल्ल खोहआ
अज्ज इक चम्बे दा फुल्ल मोया

पर चेतर तां डाढा भरमी
उस पुर रत्ती असर ना होया
पै पै जान नी दन्दलां उहनूं
अम्बर मूंह विच चानन चोया
अज्ज इक चम्बे दा फुल्ल मोया

गल पौणां दे पा के बाहीं
गोरा चेतर छम छम रोया
अज्ज इक चम्बे दा फुल्ल मोया

रिशम रुपहली

मैं सज्जन रिशम रुपहली
पहले तारे दी
मैं तेल चोयी दहलीज़
सज्जन तेरे दुआरे दी ।

असीं मुबारक
तेरी अग्ग विच्च
पहलों पहल नहाते
तेरी अग्ग दे साडी अग्ग विच्च
अज्ज तक्क बलन मुआते
अज्ज वी साडी,
अग्ग 'चों आवे
महक तेरे चंग्याड़े दी
मैं सज्जन रिशम रुपहली
पहले तारे दी ।

सज्जणा
फुल्ल दी महक मरे
पर अग्ग दी महक ना मरदी
ज्युं ज्युं रुक्ख उमर दा सुक्कदा,
दून सवायी वधदी
अग्ग दी महक मरे
जे लज्ज्या
मर जाए दरद कुआरे दी
मैं सज्जन रिशम रुपहली
पहले तारे दी ।

असीं तां सज्जण
अग्ग तुहाडी
पर अंग कदे ना घोली
अग्ग पराई
संग साडी लज्ज्या
बोल कदे ना बोली
भावें अग्ग अमानत साडी
अज्ज किसे होर अंगारे दी
मैं सज्जन रिशम रुपहली
पहले तारे दी
मैं तेल चोयी दहलीज़
सज्जन तेरे दुआरे दी ।

जिन्दू दे बाग़ीं

जिन्दू दे बाग़ीं
दरदां दा बूटड़ा
गीतां दा मिरग चरे
हजरां दी वाउ
वगे अद्ध-रैणी
कोयी कोयी पत्त किरे ।

कोयी कोयी पत्त
किरे माए मेरीए
बाग़ीं तां शोर पवे
उड्डे जां कोयी कोई
साहवां दा पंछी
गीतां दा मिरग ड्रे ।

साहवां दे पंछी
तां उड्डन हारे
दामीं ना जान फड़े
रात बराते
देश-दिशांतर
उड्डदे जान चले ।

डरीं ना मिरगा
दरदां दे पत्तर
रोज़ ना रहन हरे
विरले तां उग्गदे
दरदां दे बूटड़े
संघने महक भरे ।

इक तां तैंडड़े
कोल कथूरी
दूजे तां दरद बड़े
तीजा तां तैंडड़ा
रूप सुहन्दड़ा
गल्लां तां मिलख करे ।

मारीं वे छालां
भरीं वे चुंगियां
तैंडड़े करम खरे
तैंडड़े गल
ग़म-हार-हमेलां
झोली च होर वर्हे ।

जिन्दू दे बाग़ीं
दरदां दा बूटड़ा
गीतां दा मिरग चरे
हजरां दी वाउ
वगे अद्ध-रैणी
कोई-कोयी पत्त किरे ।

चम्बे दी ख़ुशबो

सज्जन जी
मैं चम्बे दी ख़ुशबो
इक दो चुंमन होर हंढा
असां उड्ड पुड्ड जाना हो
सज्जन जी
मैं चम्बे दी ख़ुशबो ।

धी बग़ानी मैं परदेसण
टुर तैंडे दर आई
सैआं कोह मेरे पैरीं पैंडा
भुक्खी ते तिरहाई
टुरदे टुरदे सज्जन जी
सानूं ग्या कुवेला हो
सज्जन जी
मैं चम्बे दी ख़ुशबो ।

सज्जन जी
असां मन्न्यां कि
हर साह हुन्दा है कोसा
पर हर साह ना चुंमन बणदा
ना हर चुंमन हउका
ना हर तूत दा पत्तर बणदा
रेशम दी तन्द हो ।
सज्जन जी
मैं चम्बे दी ख़ुशबो ।

सज्जन जी
असीं चुंमन दे गल
कित बिध बाहीं पाईए
जे पाईए तां फज़रों पहलां
दोवें ही मर जाईए
समझ ना आवे
चुंमन महंगा
जां जिन्द महंगी हो ।
सज्जन जी
मैं चम्बे दी ख़ुशबो
इक दो चुंमन होर हंढा
असीं
उड्ड पुड्ड जाना हो ।

मिट्टी

सज्जन जी
असां किस ख़ातर हुन जीणा
साडे मुक्ख दा मैला चानण
किस चुंमना किस पीना ?
सज्जन जी
असां किस ख़ातर हुन जीना ।

मिट्टी धुर तों गरभवती
इहनूं नित्त सूतक दियां पीड़ां
पर प्रभ जी जिसमां दी मिट्टी
मौले संग तकदीरां
इस मिट्टी दा
चुंमन बाझों
लूं लूं जापे हीणा
सज्जन जी
असां किस ख़ातर हुन जीना ।

इस मिटी
किसे चुंमन दा फुल्ल
कदे ना डिट्ठा खिड़्या
इस मिट्टी
दे हौके ताईं
कज्जन मूल ना जुड़्या
इस मिट्टी
सै वारी चाहआ
मिट्टी दे विच्च थीणा
सज्जन जी
असां किस ख़ातर हुन जीना ।

सज्जन जी
इस मिट्टी दी
साडी मिट्टी नाल भ्याली
जे अंग लाईए
गोरी थीवे
ना लाईए तां काली
इह मिट्टी तां कंजक जाई
कंजक एस मरीणां
सज्जन जी
असां किस ख़ातर हुन जीना ।

सज्जन जी
इह मिट्टी होई
हुन आथन दी साथण
इस मिट्टी विच्च
निस दिन साडे
कोसे रंग गवाचण
इस मिट्टी दे पाटे दिल नूं
कदे किसे ना सीना ।
सज्जन जी
असां किस ख़ातिर हुन जीणा
साडे मुक्ख दा मैला चानण
किस चुंमना किस पीना ?
सज्जन जी
असां किस ख़ातर हुन जीना ।

इह केहे दिन आए

इह केहे दिन
आए नी जिन्दे
इह केहे दिन आए
गल महकां दी पा के गानी
चेतर टुर्या जाए नी जिन्दे
इह केहे दिन आए ?

अम्बर दी इक थिन्दी चाटी
सन्दली पौन मधाणी
अद्धी रातीं रिड़कन बैठी
चानन धरत सुआणी
चन्न दा पेड़ा
खुर खुर जाए
सोका ना वत्तर आए नी जिन्दे
इह केहे दिन आए ?

महकां दा इक मान सरोवर
कोसे जिस दे पाणी
रुत्त मुट्यार
पयी विच न्हावे
धुप्प दा परदा ताणी
धुप्प दा परदा-
साहों पतला
अंग अंग नज़रीं आए नी जिन्दे
इह केहे दिन आए ?

सुपने जीकन फुल्लां लद्दी
मौलसरी दी टहणी
जिस रुत्ते साडा इशक गवाचा
उह रुत्त चेतर माणी
ताहीउं रुत्त 'चों
गीतां वरगी
अज्ज ख़ुशबोयी आए नी जिन्दे
इह केहे दिन आए ?

रुत्तां नूं महकां दा उहला
पर सानूं अज्ज केहड़ा
रुत्तां दे घर चानन जाए
पर मेरे घर न्हेरा
गुल्हर दे फुल्ल किर किर जावण
चम्बा खिड़ खिड़ जाए नी जिन्दे
इह केहे दिन आए ?

गल महकां दी
पा के गानी
चेतर टुर्या जाए नी जिन्दे
इह केहे दिन आए ?

मेरी उमरा बीती जाए

सईउ नी
मेरे गल लग रोवो
नी मेरी उमरा बीती जाए
उमरा दा रंग कच्चा पीला
निस दिन फिट्टदा जाए
सईउ नी
मेरे गल लग्ग रोवो
नी मेरी उमर बीती जाए ।

इस रुत्ते साडा इको सज्जण
इक रुत्त ख़लकत मोही
इक रुत्ते साडी सज्जन होई
गीतां दी ख़ुशबोई
इह रुत्त केही निकरमण
जद सानूं कोयी ना अंग छुहाए
सईउ नी
मेरे गल लग्ग रोवो
नी मेरी उमर बीती जाए ।

इह रुत्त केही कि जद मेरा जोबन
ना भर्या ना ऊणा
अट्ठे पहर दिले दिलगीरी
मैं भलके नहीं ज्यूणा
अग्ग लग्गी
इक रूप दे बेले
दूजे सूरज सिर 'ते आए
सईउ नी
मेरी इह रुत्त ऐवें
पयी बिरथा ही जाए !

रूप जे बिरथा जाए सईउ
मन मैला कुरलाए
गीत जे बिरथा जाए
तां वी
इह जग्ग भंडन आए
मैं वडभागी जे मेरी उमरा
गीतां नूं लग्ग जाए
कीह भरवासा भलके मेरा
गीत कोयी मर जाए
इस रुत्ते सोईउ सज्जन थीवे
जो सानूं अंग छुहाए
सईउ नी मेरे गल लग रोवो
नी मेरी उमरा बीती जाए
उमरां दा रंग कच्चा पीला
निस दिन फिट्टदा जाए ।

जिन्दू दे बाग़ीं

जिन्द मजाजण
जीन ना देंदी
जे मैं मरदां
हाड़े कढ्ढदी
जे थींदा
मैनूं थीन ना देंदी
जिन्द मजाजण
जीन ना देंदी ।

जे मैं कहन्दा-
आ टुर चल्लीए
किधरे देश पराए
तां आखे-
जे पैर पुटीवां
चानन मिद्ध्या जाए
जे राहां 'चों चानन चुगदां
इक वी किरन चुगीन ना देंदी
जिन्द मजाजण
जीन ना देंदी ।

जे ज़िन्दगी दा पानी मंगदां
तां भन्न्ह सुट्टदी कासे
आखे भावें सरवर छलकण
आशक मरन प्यासे
जे मैं घोल हलाहल पींदां
उह वी मैनूं
पीन ना देंदी
जिन्द मजाजण
जीन ना देंदी ।

जे आखां दिल पाट ग्या
इहनूं ला वसलां दे तोपे
तां आखे कोयी सूयी कंधूई
पुड़ जाऊ मेरे पोटे
ना पूरा दिल पाटन देंदी
ना पूरा इहनूं
सीन ही देंदी
जिन्द मजाजण
जीन ना देंदी ।

जिन्दे नी तेरी ख़ैर बलाईं
हो आसे जां पासे
होर ना साथों कट्टन हुन्दे
बिरहों दे जगराते
हुन साहवां दी बौली विचों
किसमत घुट्ट भरीन ना देंदी
जे मैं मरदां हाड़े कढ्ढदी
जे थीवां
मैनूं थीन ना देंदी ।

इह मेरा गीत

इह मेरा गीत
किसे ना गाणा
इह मेरा गीत
मैं आपे गा के
भलके ही मर जाणा
इह मेरा गीत
किसे ना गाना ।

इह मेरा गीत धरत तों मैला
सूरज जेड पुराणा
कोट जनम तों प्या असानूं
इस दा बोल हंढाणा
होर किसे दी जाह ना काई
इस नूं होठीं लाणा
इह तां मेरे नाल जनम्या
नाल बहशतीं जाणा
इह मेरा गीत
मैं आपे गा के
भलके ही मर जाना ।

एस गीत दा अजब जेहा सुर
डाढा दरद रंञाणा
कत्तक माह विच दूर पहाड़ीं
कूंजां दा कुरलाणा
नूर-पाक दे वेले रक्ख विच
चिड़ियां दा चिचलाणा
काली राते सरकड़्यां तों
पौणां दा लंघ जाणा
इह मेरा गीत
मैं आपे गा के
भलके ही मर जाना ।

मैं ते मेरे गीत ने दोहां
जद भलके मर जाणा
बिरहों दे घर जाईआं सानूं
कबरीं लभ्भन आणा
सभनां सईआं इक आवाज़े
मुक्खों बोल अलाणा
किसे किसे दे लेखीं हुन्दा
एडा दरद कमाना ।
इह मेरा गीत
किसे ना गाणा
इह मेरा गीत
मैं आपे गा के
भलके ही मर जाणा
इह मेरा गीत
किसे ना गाना ।

बाबल जी

बाबल जी
असां मरूआ गोडन जाणा
नैणां दे खूह गेड़ दुमाहले
मरूए पानी लाणा
बाबल जी
असां मरूआ गोडन जाना ।

मरूआ उग्गदा बाबल जी
जिथे देश माही दे वस्से
मरूए दे फुल्ल मेरे रंग दे
माही-रंगे पत्ते
मरूए दी छां बाबल जी
ज्युं चुंमन होठीं लाणा
बाबल जी
असां मरूआ गोडन जाना ।

मरूआ खिड़दा बाबल जी
जद चेतर माह आवे
जद हर बूटा महक हंढावे
पर हरमल सुक्क जावे
बाबल जी
जो लेखीं लिख्या
उह किस आण मिटाणा
बाबल जी
असां मरूआ गोडन जाना ।

बाबल जी
किस कारन चिंता
किस कारन दिलगीरी
ना साडे तन कोयी रोग अवल्लड़ा
ना साडी उमर अख़ीरी
बाबल जी
असां सूरज दा मुक्ख
डुब्बदे तक मुड़ आणा
बाबल जी
असां मरूआ गोडन जाना ।

नैणां दे खूह गेड़ दुमाहले
मरूए पानी लाणा
बाबल जी
असां मरूआ गोडन जाना ।

सानूं टोर अम्बड़ीए टोर

सानूं टोर अम्बड़ीए टोर
अम्बड़ीए टोर नी ।
पर्हां इह फूक
चरखड़े ताईं
साथों कत्त ना होवे होर नी
अम्बड़ीए टोर नी ।

अम्बड़ीए साडे बाहीं खल्लियां,
गोरे हत्थीं रट्टणां,
इस रुत्ते सानूं भला ना सोहावे,
पा तन्दां दो थक्कणा
जिस लई कत्तणा
उह ना आपणा
तां असां किस लई
कत्तना होर नी
अम्बड़ीए टोर नी ।

अम्बड़ीए लै कच्चियां तन्दां
साह दियां, माहल वटीवां
रूप सरां दे पानी भेवां
सौ सौ शगन मनीवां
नित्त बन्न्हां गीतां दियां कौडां
शीशे हंझ मड़्हीवां
ज्युं ज्युं मुक्ख वखावां शीशे
पावे बिरहा शोर नी
अम्बड़ीए टोर नी ।

अम्बड़ीए इस चरखे साथों
सुपने कत्त ना होए
इस चरखे थीं
सै घुन लग्गे
चरमख खद्दे होए
टुट्ट ग्या तकला
भर ग्या बीड़ा
बरड़ांदी घनघोर नी
अम्बड़ीए टोर नी ।

पर्हां इह फूक चरखड़े ताईं
साथों कत्त ना होवे होर नी ।
अम्बड़ीए टोर नी ।

अम्बड़ीए सुगंधड़ीए

अम्बड़ीए सुगंधड़ीए
सानूं बोल ना मन्दड़े बोल
असीं तां आए जून महक दी
अज्ज दी अज्ज तेरे कोल
अम्बड़ीए सुगंधड़ीए
सानूं बोल ना मन्दड़े बोल ।

अम्बड़ीए वण-गेंदा मौले
रुत्त ना वेखे को
इक सोहनी कली अनार दी
पर पल्ले ना ख़ुशबो
पर मरूआ चम्बा केवड़ा
मेरे सारे चाकर हो
मैं माए भरी सुगंधियां
मेरे पत्ती पत्ती फोल
अम्बड़ीए सुगंधड़ीए
सानूं बोल ना मन्दड़े बोल ।

अम्बड़ीए महकां नूं मन्दा
पापी लोक बुलीण
कोट जनम दे हिजर हंढाए
मिले महक दी जून
इशक जेहड़े अण-पुग्गे मरदे
फुल्लां दे विच थीण
ताहीयों हर इक फुल्ल दी हुन्दी
महक बड़ी ग़मगीन
हजर असाडे तन मन रम्या
भावें लूं लूं फोल
अम्बड़ीए सुगंधड़ीए
सानूं बोल ना मन्दड़े बोल ।

मुड़ माए तेरे देश ना आउणा
असां महक दियां जाईआं
असीं तां ऐवें दो घुट्ट तेरी
ममता पीवन आईआं
आईआं सां तिरहाईआं
ते असीं मुड़ चल्लियां तिरहाईआं
मुड़ चल्लियां असीं तेरे दर 'ते
महक हिजर दी डोल्ह
अम्बड़ीए सुगंधड़ीए
सानूं बोल ना मन्दड़े बोल
असीं तां आए
जून महक दी
अज्ज दी अज्ज तेरे कोल ।

मैं कल्ल्ह नहीं रहणा

नी जिन्दे
मैं कल्ल्ह नहीं रहणा
अज्ज रातीं असीं घुट्ट बाहां विच
गीतां दा इक चुंमन लैणा
नी जिन्दे
मैं कल्ल्ह नहीं रहना ।

ना कल्ल्ह खिड़ना चानन दा फुल्ल
ना कल्ल्ह खिड़ना चम्बा
ना कल्ल्ह बाग़ीं महकां फिरना
कर कर के नी सिर नंगा
ना अज्ज वाकण
लिफ़ लिफ़ टाहणां
धरती पैरीं पैणा
नी जिन्दे
मैं कल्ल्ह नहीं रहना ।

कूंजां उड्ड पुड्ड जाणा
किधरे दूर दिसौरीं
कल्ल्ह तक पीड़ मेरी नूं सम्यां
वल लै जाना ज़ोरीं
ना रुत्तां गल
कल्ल्ह नूं रहणा
फुल्लां दा कोयी गहणा
नी जिन्दे
मैं कल्ल्ह नहीं रहना ।

ना राहवां दियां पैड़ां कल्ल्ह नूं
दिन चड़्हदे तक जीणा
ना मेरे गीतां बिरहे जोगा
सुच्चा झग्गा सीणा
मुड़ ना तवारीख़ दी छावें
इंझ हंझू कोयी बहणा
नी जिन्दे
मैं कल्ल्ह नहीं रहना ।

ना अज्ज वाकन मुड़ मिल के रल मिल
तूं बहना मैं बहणा
ना कल्ल्ह एदां सूरज चड़्हना
ना कल्ल्ह एदां लहणा
समें दे पंछी दाना दाणा
साहवां दा चुग लैणा
नी जिन्दे
मैं कल्ल्ह नहीं रहणा
अज्ज रातीं असीं घुट्ट बाहां विच
गीतां दा इक चुंमन लैना ।

मेरे रंग दा पाणी

साउन महीने कूल्हीं वगदा
मेरे रंग दा पाणी
नी माए मेरीए ।
निक्के निक्के घुंगरू बन्न्ह पैरां थीं
निक्के निक्के वट्ट्यां थाणीं
नी माए मेरीए ।

नीम वैंगनी नीले परबत
ज्युं गगनां दे हाणी
नी माए मेरीए ।
लाल कलेजी रंगा सूरज
फुल्ल अम्बर दी टाहणी
नी माए मेरीए ।
नीम गुलाबी उड्डन बद्दल
ज्युं कंवलां दी ढाणी
नी माए मेरीए ।

पौणां दे साह चुंमणां वरगे
पीवे जिन्द निमाणी
नी माए मेरीए ।
ज्युं-ज्युं पीवे त्युं-त्युं रोवे
लभ्भे मोए हाणी
नी माए मेरीए ।
अत्थरी पीड़ कलेजे चुगदी
ग़म दी चोग पुराणी
नी माए मेरीए ।

सद्द तबीबा जिस दे बाझों
इह जिन्द दरद-रंझाणी
नी माए मेरीए ।
उहदे साथ बिनां इह साथों
जावे रुत्त ना माणी
नी माए मेरीए ।
जे मैं माणां छिड़ब करीवे
मेरी पीड़ न्याणी
नी माए मेरीए ।
साउन महीने कूल्हीं वगदा
मेरे रंग दा पाणी
नी माए मेरीए ।

गलोड़ियां

सज्जन सानूं
तैंडियां गलोड़ियां दा चा
तैंडियां गलोड़ियां
गुड़े दियां रोड़ियां
ज्युं चेतर दी 'वा
सज्जन सानूं
तैंडियां गलोड़ियां दा चा ।

तैंडियां गलोड़ियां
ज्युं लंमियां गलियां
सौ सौ विच
पगडंडियां रलियां
ते साडी वेदन भुल्ल भुल्ल जा
सज्जन सानूं
तैंडियां गलोड़ियां दा चा ।

तैंडियां गलोड़ियां
वे सौंफी सौंफी
विच विच कोसी
धुप्प तरौंकी
सज्जन सानूं
तैंडियां गलोड़ियां दा चा ।

तैंडियां गलोड़ियां
ज्युं किण-मिन कणियां
ज्युं फग्गन घर
महकां जणियां
जिवें मदरा दा दर्या
सज्जन सानूं
तैंडियां गलोड़ियां दा चा ।

तैंडियां गलोड़ियां
दे बिन साडा जीणा
छड्ड गुलज़ार
थलां विच थीणा
घर सद्दनी आप कज़ा
सज्जन सानूं
तैंडियां गलोड़ियां दा चा ।

तैंडियां गलोड़ियां
दा की तैनूं दईए
आपने मुक्ख तों
कीह असीं कहीए ?
तूंहीउं दस्स दे लोभिया भा
सज्जन सानूं
तैंडियां गलोड़ियां दा चा ।

तैंडियां गलोड़ियां
गुड़े दियां रोड़ियां
ज्युं चेतर दी 'वा
सज्जन सानूं
तैंडियां गलोड़ियां दा चा ।

नदियां वाहु विछुन्नियां

नदियां वाहु विछुन्नियां
संजोगी मेला राम ।
असीं कोट जनम दे विछुड़े
हुन मिलन दुहेला राम ।

याद है प्रभ जी,
हुन तक सानूं
उस हंझ दी ख़ुशबोई
जो साडे होठां दे दर लंघी
उमर सुहागन होयी ।
याद है हिजर असाडे दा
सानूं अंमृत वेला राम
नदियां वाहु विछुन्नियां
संजोगी मेला राम ।

याद है प्रभ जी,
कीकन साडे
रूप दी औध वेहाई
सरवर न्हाती किरन कुआरी
बाबल घर कुमलाई
याद है कीकन बिनस ग्या
रंग नवां-नवेला राम ।
नदियां वाहु विछुन्नियां
संजोगी मेला राम ।

हुन तां प्रभ जी
प्रभ ही जाणे
कित्त बिद्ध मेल मिलावे
हुन तां साडे साह नूं साडी
देह तों लज्ज्या आवे
हुन तां सूरज असत्या
हो ग्या कुवेला राम ।
नदियां वाहु विछुन्नियां
संजोगी मेला राम ।
असीं कोट जनम दे विछुड़े
हुन मिलन दुहेला राम ।

बोल वे मुखों बोल

कोयी बोल वे मुखों बोल
सज्जना सांवल्या
साडे साह विच चेतर घोल
सज्जना सांवल्या

जे साडे साहीं चेतर घोलें
मैं हिरनी बण जावां
रूप तेरे दे संघने बागीं
चुगन सुगंधियां आवां
तूं मैनूं मारें बान बिरहों दे
मैं तत्तड़ी गश खावां
लक्ख प्यावे मैं ना पीवां
बोल सुगंधीउं सोहल
सज्जना सांवल्या
साडे साह विच चेतर घोल
सज्जना सांवल्या ।

जे साडे साहीं चेतर घोलें
मैं चानन बण जावां
अद्धी रातीं वण चन्नन दे
तैंडी ख़ातर गाहवां
महक कुआरी पैरों भारी
तैंडी सेज विछावां
सुत्ते पए दा चुंमन लै के
जावां परत अडोल
सज्जना सांवल्या
साडे साह विच चेतर घोल
सज्जना सांवल्या ।

जे साडे साहीं चेतर घोलें
मैं बदली बण जावां
जेहड़े राहीं साह तेरा लंघे
उस राह 'ते वर्ह जावां
वेदन दे खूह उमरों गहरे
गल गल भरदी जावां
जेहड़े खूहीं लज्ज ना हुन्दी
ना हुन्दे सू डोल
सज्जना सांवल्या
साडे साह विच चेतर घोल
सज्जना सांवल्या ।

जे साडे साहीं चेतर घोलें
मैं तितली बण जावां
बूर बिरहों दा अकलों महंगा
दर दर वंडन जावां
रुक्ख बिरहों दा नहुंयों निक्का
अरबां कोह परछावां
इह रुक्ख जेहा अवल्लड़ा उगदा
ऐन कलेजे कोल
सज्जना सांवल्या
साडे साह विच चेतर घोल
सज्जना सांवल्या
कोयी बोल वे मुखों बोल
सज्जना सांवल्या ।

मिट्टी दे बावे

सज्जन जी
असीं मिट्टी दे बावे
नित्त सानूं बिरहा
सिर 'ते चा के
तकदीरां दे मेले अन्दर
निस दिन वेचन जावे
सज्जन जी
असीं मिट्टी दे बावे ।

उमर दे पत्तणीं
छिंझां जुड़ियां
पीड़ां पहन पंजेबां टुरियां
कोयी कोयी साडा सुपना अंञाणा
पा अकलां दे सुच्चे लीड़े
बुढ्ढे दिल दी उंगली लग्ग के
मेला वेखन आवे ।

इस मेले विच
अण-हद्द भीड़ां
हर सू उड्डन दुक्ख दियां धूड़ां
पैर पैर 'ते ढोल ढमक्का
फिरन मच्छरियां ग़म दियां हूरां
आला भोला सुपन अंञाणा
बह फ़िकरां दे लाल पंघूड़े
पुट्ठे झूटे खावे
ऐसे आवन गेड़ समें दे
सिर नूं भौं चड़्ह जावे
तकदीरां दे मेले अन्दर
इह सुपना गुंम जावे ।

उच्ची उच्ची रोए सुपने
हर चेहरे दे नकश पछाणे
पर इस सुपने दा कोयी ना वाली
इस सुपने नूं कोयी ना जाणे
दिल दी गुट्ठे फड़्ही लगा के
बिरहा बैठा वेखी जावे
चुक्क कंधाड़े सुपने ताईं
कुल्ल मेले दी सैर करावे
पर सुपना तां रोयी जावे ।

पर सुपना तां रोयी जावे
लक्ख सुपने थीं उह वरचावे
लक्ख देवे मिट्टड़ी दे बावे
पर सुपने थीं कुझ ना भावे
हर बावे नूं ग़ुस्से दे विच
भों दे उत्ते मार वगाहवे
अन्न्हीं ख़लकत दे पैरां थीं
हर बावा ठीकर बण जावे
सज्जन जी बस एदां ही कुझ
हर बावे दी औध बेहावे
असीं तां बस मिट्टड़ी दे बावे
नित्त सानूं बिरहा
सिर 'ते चा के
तकदीरां दे मेले अन्दर
निस दिन वेचन जावे
असीं तां बस मिट्टड़ी दे बावे ।

सज्जन जी असीं मिट्टी दे बावे
नित्त सानूं बिरहा
सिर 'ते चा के
तकदीरां दे मेले अन्दर
निस दिन वेचन जावे
सज्जन जी
असीं मिट्टी दे बावे ।

  • मुख्य पृष्ठ : शिव कुमार बटालवी : पंजाबी रचनाएँ हिंदी में
  • मुख्य पृष्ठ : हिन्दी कविता वेबसाइट (hindi-kavita.com)